AKNE NEDİR? NEDEN OLUŞUR?

Akne vulgaris ya da kısaca akne halk arasında sivilce olarak bilinir. Kronik ve inflamatuar bir deri hastalığı olan akne vulgaris oldukça yaygın görülür. Etiyolojisi net olmamakla birlikte genetik ve çevresel faktörlerin birleşimi olan multifaktöryel bir patogenezi mevcuttur. Kıl follikülerinin aşırı keratinizasyonu, aşırı sebum üretimi, Propionibacterium acnes kolonizasyonunun artışı ve inflamasyon oluşumu etkilidir. Özellikle ergenlik döneminde daha sık görülür. Yağ bezlerinin yoğun olarak bulunduğu vücut bölgelerini etkiler. Bunlar özellikle yüz, sırt, göğüs ve omuz bölgeleridir. Açık ve kapalı komedonlar (siyah noktalar), papüller, püstüller, nodül ve kistler görülebilir.

AKNE NASIL TEDAVE EDİLİR?

Akne oldukça sık görülen ve kişileri özellikle psikososyal yönden kötü etkileyen bir hastalıktır. Öncelikle aknenin yaygın görülmesine rağmen bir hastalık olduğunu kabul etmek gereklidir. Özellikle uzun süre tedavi edilmeden bırakılan aknelerin iz (skar) bırakabilmesi nedeniyle mutlaka erken dönemde tedavi edilmelidir. Akne tedavisi ülkemizde, Avrupa’da ve Amerika’da hazırlanan çeşitli rehberlerce düzenlenmiştir ve yıllar içinde güncellenmektedir. Bu tedaviler temelde aknenin tipi ve şiddetine göre belirlenir. Hafif ve orta şiddette aknelerde krem tedaviler, ağır şiddette aknelerde ya da topikal yani krem tedavilere rağmen tekrarlayan ya da geçmeyen aknelerde sistemik yani oral tedaviler tercih edilir. Herhangi bir tedavinin etkisi ortalama 4-6 haftada başlar, tedaviler en az 2-3 ay kullanılır. Bir tedaviden bu süreçte fayda görmeyen hastalara yeni bir tedavi seçeneği sunulur.

AKNE İZLERİNİN TEDAVİSİ

Nodulokistik akneler, uzun süre tedavisiz kalmış olan akneler, düzensiz tedavi kullanılması gibi sebeplerle hastalarda akne izleri kalabilir. Çok çeşitli akne izi tipleri mevcuttur. Genellikle birden fazla akne izi tipi aynı kişide bulunur. Hastalığın erken döneminde müdahale edilmesi ve aknelerin tipine göre gerekiyorsa sistemik tedavilerin örneğin A vitamin derivelerinin uygun hastalarda başlanması akne izi kalma ihtimalini azaltır ya da daha az akne izi kalır.

İzler deri seviyesinde, deriden kabarık ya da deriden çökük olabilir. Deri seviyesindeki izler kızarık ya da özellikle normal deri rengi de koyu olan hastalarda hiperpigmentasyon şeklinde yani koyu renkli lekeler olarak kalabilir. Keloid dediğimiz genetik temelli kabarık akne izleri nadiren de olsa kalabilir. En sık görülen ise atrofik yani çökük akne izleridir. Bunlar Rolling, icepick ve boxcar tipi akne izleridir. Rolling akne izleri nispeten tedavilere daha iyi yanıt verse de icepick ve boxcar akne skarlarının tedavisi çok zordur ve genellikle iyi yanıt vermezler.

AKNE İZİ TEDAVİLERİ

-Subsizyon

-TCA cross

-Altın iğneli radyofrekans (fraksiyonel radyofrekans)

-Fraksiyonel lazer

-Kimyasal Peeling

-Kolejan uyarıcı (mineral) dolgular

-Hyaluronik asit içerikli dolgular

-Dermapen

-Plazmapen

-Cerrahi

-Punch eksizyon